روش تست الکتروموتور

پلاک الکتروموتور را با دقت بخوانید

روی پوسته ی همه الکتروموتور های استاندارد یک ورقه فلزی کوچک که اطلاعات موتور روی آن نوشته شده است وجود دارد که در اصطلاح به آن پلاک می گویند. اطلاعاتی ضروری از موتور روی  پلاک نوشته شده است که  بیان می کند این الکتروموتور به درد ما میخورد یا خیر.

اطلاعات زیر در خواندن پلاک الکتروموتور به شما کمک خواهد کرد.

• نام تولید کننده : نام شرکت تولید کننده موتور درج شده است.
• مدل و شماره سریال: اطلاعاتی که به طور دقیق شما را شناسایی می کند.
• سرعت :  نشان دهنده چرخش روتور یا شافت خروجی موتور در یک دقیقه نشان می دهد(RPM).
• کیلووات: توان خروجی که موتور می تواند تحویل دهد را نشان می دهد(اسب بخار)
• دیاگرام سربندی: چگونه به ولتاژها و سرعتهای مختلف متصل شود و چگونه دوران موتور تک فاز برعکس گردد.
• ولتاژ :  ولتاژ و فاز مورد نیاز موتور تک فاز را نشان می دهد.
• جریان: جریان برق مورد نیاز الکتروموتور
• جنس و نوع فریم : ابعاد فیزیکی و نحوه نصب موتور الکتریکی
• گواهینامه فنی: میزان حفاظت و مقاومت موتور در برابر  نفوذ گرد و غبار و آب (مثال: IP55)

محل اتصال موتور را بررسی کنید.

امکان دارد حین بارگیری موتور الکتریکی از درب کاراخانه تا زمانی که به دست شما می رس محل اتصال الکترومتور به دستگاه مقابل صدمه دیده باشد. اگر اتصال موتور به دستگاه مقابل مثلا گیربکس حلزونی صنعتی، محکم نباشد موتور به اصطلاح لنگ زده و میتواند آسیب جدی به موتور، شافت خروجی و در نهایت دستگاه مقابل شود.

رنگ الکتروموتور یک دست باشد.

این موضوع بیشتر در خرید موتور های دست دوم دیده می شود.م زمانی که قصد خرید موتور دست دوم دارید باید به رنگ آن توجه کنید. پر رنگ بودن و کم رنگ بودن بعضی از قسمت های پوسته موتور می تواند نشان از گرما و فشار بیش از حد به موتورباشد. به همین علت چک کردن اینکه رنگ پوسته یک دست باشد یکی از مسائل مهم و فنی است.

محفظه درپوش عقب موتور و کلید گریز از مرکز را چک کنید.

برخی از موتورها دارای کلید گریز از مرکز هستند که برای سوئیچ کردن خازنها و سیم پیچی استارت استفاده می شوند. که در یک سرعت خاصی وارد مدار شده یا از مدار خارج می شوند. کنتاکتهای سوئیچها را چک کنید که خال نزده و ذوب نشده باشند یا با آلودگی ها و گریس که از اتصال خوب جلوگیری می کنند آلوده نشده باشند. از یک پیچ گشتی استفاده کنید تا مطمئن شوید مکانیزم سوئیچ و همه فنرها می توانند آزادانه حرکت کنند.

کاسه باد و فن را چک کنید.

یک موتور نوع TEFC طبق استاندارد NEMA یک موتور کاملا پوشیده خنک شونده با فن است. پره های فن در پشت یک حفاظ فلزی در انتهای موتور قرار گرفته اند. مطمئن شوید که حفظ فلزی (کاسه باد) به طور ایمن به بدنه موتور متصل شده باشد و با آلودگی ها و خاک و شن پر نشده باشد. سوراخهای موجود در کاسه باد فلزی انتهای موتور نیاز است کاملا باز و هوا به راحتی از طریق آنها جریان یابد. در غیر اینصورت، موتور تک فاز بیش از اندازه داغ شده و در نهایت خواهد سوخت.

یک روش تست الکتروموتور بررسی دقیق  کاسه باد و فن الکتروموتور است.

نفوذ آلودگی به سیم پیچی موتور

اگر نفوذ آلودگی به سیم پیچی موتور زیاد باشد امکان مختل شدن فعالیت موتور، افزایش حرارت حین کار کرد و در نهایت آسیب جدی به آن شود.

 روش تست فنی الکتروموتور

در گام دوم بعد از بررسی ظاهر موتور، نوبت به روش های تست فنی موتور الکتریکی می رسد که در ادامه به آن ها پرداخته ایم.

از یاتاقان های موتور غافل نشوید.

برای بررسی این مورد اول باید بدانیم که اصلا یاتاقان چیست؟ یاتاقان یا بلبرینگ  برای سهولت حرکت روتور یا همان شافت در دو سر آن قرار دارد تا شافت بتواند به صورت روان حرکت کند.

انواع مختلفی از یاتاقانها استفاده می شوند. دو نوع خیلی رایج یاتاقان لغزشی ( بوش ) آلیاژ برنج و بلبرینگهای فولادی هستند. برخی از آنها متعلقاتی برای روغن کاری دارند و بقیه به صورت دایمی روغنکاری شده و بدون نیاز به نگهداری هستند.

برای بررسی بلبرینگ ها دو اقدام پیش روی خود دارید:

الکتروموتور را در محیط ساکت و سطحی صاف قرار داده و به آرامی شافت خروجی را بچرخانید. هنگام چرخاندن شافت خروجی به دقت به صدای آن گوش دهید. این حرکت باید به صورت روان، بدون صدای سایدگی و هرگونه صدای اضافی باشد.

در مرحله بعدی شافت خروجی را به آرامی به عقب و جلو حرکت دهید. هرگونه لقی و حرکت زیاد شافت نشان از خرابی بلبرینگ های تعبیه شده در ابتدا و انتهای الکتروموتور دارد. یک موتور الکتریکی که مشکل مرتبط با یاتاقان دارد وقتی که کار می کند و  شافت خروجی می چرخد، شروع به سر و صدا می کند. در این حالت یاتاقانها خیلی گرم شده و به طور بالقوه در نهایت خراب خواهند شد.

چک کردن سیم پیچی الکتروموتور

ظاهر سوخته سیم پیچ یک الکتروموتور

با بررسی دقیق سیم پیچی در مرحله اول، در صورت تیره بودن سیم پیچی موتور در بعضی نقات می توانید به این موضوع شک کنید که آیا سیم پیچی موتور سوخته است یا خیر. اگرچه دلیل محکی بر خرابی الکتروموتور نیست اما چک کردن این موضوع خالی از لطف نیست. در ادامه به بررسی دقیق تر و فنی تر سیم پیچی موتور پرداخته ایم.

سیم پیچ را از نظر اتصال کوتاه به بدنه (Frame) چک کنید

اغلب موتورهای با کاربرد در لوازم خانگی در صورتی که سیم پیچ آنها اتصال کوتاه شده باشد کار نخواهند کرد و احتمال دارد فیوز قطع کرده و یا مدار شکن در همان لحظه باز شود. (در برخی از سیستمها که سیم کشی زمین نشده است موتور تک فاز با سیم پیچ اتصال کوتاه شده ممکن است کار بکند یا احتمال دارد فیوز یا مدار شکن برق را قطع کند.

از یک اهم متر برای بررسی مقدار مقاومت اهمی استفاده کنید

با یک مولتی متر تنظیمات و پروبها را بر روی اندازه گیری مقاومت اهمی تنظیم کنید. پروبها را در سوکت مناسب قرار دهید.معمولا سوکتهای COM و اهم هستند. (در صورت نیاز راهنمای استفاده از مولتی متر را مطالعه کنید). بالاترین رنج مقیاس را انتخاب کنید(R X 1000یا مشابه آن) اهم را با اتصال پروبهای اندازه گیری به یکدیگر صفر کنید،(جهت تنظیم). اگر ممکن است سوزن عقربه را در نقطه صفر تنظیم کنید (برای اهم مترهای آنالوگ). مکان اتصال زمین فریم را پیدا کنید. (معمولا سبز رنگ و نشان زمین دارد) و یا هر قسمت فلزی از فریم (اگر نیاز به اتصال خوب با فلز فریم می باشد قسمتی از رنگ سطح فریم را بخراشید). یکی از پروبهای آزمون را بر روی آن نقطه فشرده و پروب دیگر را به هر کدام از سر سیمهای خروجی از موتور تک فاز وصل کنید، به طور ایده آل، مولتی متر بایستی به طور آشکار بالاترین مقاومت خود را نشان دهد. مطمئن شوید که بدن شما قسمتهای فلزی موتور تک فاز تحت آزمون را لمس نکرده باشد(مقاومت بدن ازمون را به خطا خواهد انداخت)

• پس از انجام آزمون، دستگاه اهم متر باید همیشه مقدار مقاومتی در محدوده مگا اهم نشان دهد. بعضی اوقات، مقدار مقاومت به مقدار چند صد هزار اهم نیز می رسد. ممکن است قابل قبول باشد اما هر چقدر این مقاومت بیشتر باشد بهتر است. مقاومت زیر 500 کیلو اهم مردود است.

• بسیاری از مولتی مترهای دیجیتال امکان تنظیم نقطه صفر ندارند و مرحله تنظیم کردن نقطه صفر در این مولتی مترها بی معنا است.

بررسی کنید که سیم پیچ ها مدار باز نبوده و یا نسوخته باشند.

بسیاری از موتورهای تک فاز و سه فازی که مستقیما با ولتاژ خط راه اندازی می شوند (مورد استفاده در کاربردهای خانگی و کاربری های صنعتی به ترتیب) به سادگی می توانند با استفاده از اهم متر در رنج پایین اندازه گیری اهم متر (R x 1) چک و بررسی شوند. مجددا نقطه صفر اهم متر را تنظیم کنید، و مقاومت بین سر سیمهای مختلف موتور تک فاز را اندازه گیری کنید. در این حالت، از دیاگرام اتصالات سیم بندی موجود در موتور تک فاز کمک بگیرید تا مطمئن شوید که به درستی سر و ته هر سیم پیچ را اندازه گیری می کنید.

به استثنای مقاومتهای خیلی کم و نزدیک به صفر، مقاومت کم چند اهمی معمولا تک رقمی مورد انتظار ما از یک سیم پیچی سالم است. مظمئن شوید که پروبها درست متصل شده و به بدنه وصل نشده باشند. در این حالت مقدار قرائت اهم متر درست نخواهد بود. مقادیر بیشتر از این اعداد بیانگراحتمال وجود مشکل است و مقادیر مقاومت اهمی خیلی بالا نشان دهنده این است که سیم پیچی آسیب دیده و مدار باز شده است. یک موتور تک فاز با مقاومت زیاد کار نخواهد کرد.