روغن مناسب برای گیربکس صنعتی
در انتخاب روغن مناسب برای گیربکس صنعتی، باید به عواملی مانند ویسکوزیته متناسب با شرایط کاری، نوع پایه روغن، مقاومت در برابر حرارت و فشار و سازگاری با قطعات داخلی توجه کنید. روغن باید در بازههای دمایی مختلف، عملکرد پایدار داشته باشد و مانع از ایجاد رسوب و سایش قطعات شود.
روغن کاری گیربکس صنعتی با ایجاد یک لایه روانکننده میان چرخدندهها و یاتاقانها، از سایش زودهنگام، ایجاد گرمای بیش از حد و خرابیهای پرهزینه جلوگیری میکند. ساختار گیربکس (حلزونی، خورشیدی، هلیکال یا بول هلیکال)، نحوه نصب و نوع طراحی آن تاثیر مستقیمی بر انتخاب نوع و حجم روغن دارند. در ادامه، با بررسی دقیق این نکات، راهنمای جامعی برای انتخاب روغن مناسب ارائه میدهیم.
در این مقاله می خوانید
انتخاب روغن مناسب برای گیربکس صنعتی
روغن گیربکس یا واسکازین، نوعی روغن صنعتی است که برای کاهش اصطکاک، خنککاری و محافظت از اجزای داخلی گیربکس مانند چرخدندهها و یاتاقانها استفاده میشود. در انتخاب روغن گیربکس صنعتی، باید به مشخصات فنی و شرایط کاری دستگاه دقت کنید. روغن نامناسب باعث کاهش عملکرد و افزایش فرسایش قطعات ماشینآلات صنعتی میشود. برای آشنایی با اجزای گیربکس صنعتی با بانامیک سنتر همراه باشید.
روغن واسکازین گیربکس صنعتی با ویسکوزیته مناسب، در تمامی شرایط دمایی عملکرد مطلوبی از خود نشان میدهد؛ بنابراین، روغن گیربکس را باید بر اساس شاخصهایی مانند ویسکوزیته مناسب در دمای کاری، نوع پایه روغن (معدنی یا سنتتیک) و توصیههای سازنده گیربکس انتخاب کنید. رعایت این نکات باعث بهبود عملکرد، افزایش عمر مفید قطعات و کاهش هزینههای تعمیر و نگهداری میشود. علاوهبر انتخاب روغن مناسب، آشنایی با نحوه روغن کاری گیربکس در حفظ راندمان و پیشگیری از خرابی اهمیت زیادی دارد.
نکته: اطلاع از نحوه پلاک خوانی گیربکس صنعتی، کمک میکند تا بهترین گیربکس را متناسب با نیاز خود انتخاب کنید.
نکات مهم در انتخاب روغن مناسب گیربکس صنعتی
در فرآیند نگهداری گیربکس، رعایت زمانبندی و روغن کاری گیربکس اهمیت زیادی دارد. علاوهبر آن، انتخاب روغن مناسب برای انواع گیربکس صنعتی به عوامل متعددی وابسته است. در ادامه، مهمترین عوامل تعیینکننده در انتخاب روغن گیربکس ماشین آلات صنعتی را معرفی خواهیم کرد.
ویسکوزیته مناسب
ویسکوزیته روغن باید با نوع گیربکس و شرایط کاری آن (دما، بار و سرعت) سازگار باشد. اگر ویسکوزیته خیلی پایین باشد، روغن نمیتواند لایه محافظ کافی ایجاد کند و اصطکاک و سایش افزایش مییابد. اگر خیلی بالا باشد، روانکاری کاهش و مصرف انرژی افزایش پیدا میکند.
مقاومت در برابر حرارت و ضداکسیداسیون
روغن گیربکس صنعتی باید در دماهای کاری بالا پایدار بماند و دچار اکسیداسیون یا تشکیل رسوب نشود. اکسیداسیون باعث تغییر خواص روغن و تشکیل لجن یا رسوبات و مانع روانکاری صحیح میشود؛ از اینرو به قطعات آسیب میزند. انواع روغن گیربکس صنعتی از نظر مقاومت در برابر حرارت و اکسیداسیون متفاوت هستند و باید بر اساس شرایط کاری انتخاب شوند. درباره انواع روغن صنعتی بیشتر بخوانید.
نوع پایه روغن
بخشی از انواع واسکازین صنعتی بر پایه روغن معدنی و بخشی بر پایه روغن سینتتیک تولید میشوند و هر کدام محدوده کاری مشخصی دارند. انتخاب بین روغنهای معدنی یا سینتتیک باید بر اساس شرایط کاری و دمای عملیاتی گیربکس انجام شود؛ روغنهای سینتتیک در دماهای بالا و شرایط سختتر عملکرد بهتری دارند و دوام بیشتری نشان میدهند.
شاخص گرانروی (VI)
برای حفظ پایداری و عملکرد مناسب روغن گیربکس صنعتی در دماهای متغیر، استفاده از روغنی با شاخص گرانروی بالا بسیار مهم است؛ این نوع روغنها در تغییرات دمایی کمتر غلظت خود را از دست میدهند و روانکاری بهتری فراهم میکنند.
مقاومت در برابر فشار و سایش
روغن مخصوص گیربکس صنعتی باید شامل افزودنیهای ضدسایش و مقاوم در برابر فشار باشد. این افزودنیها با ایجاد لایههای محافظ، از تماس مستقیم قطعات در شرایط فشار بالا جلوگیری و از سایش و آسیبدیدگی گیربکس محافظت میکنند.
استفاده از روغن توصیهشده توسط سازنده
یکی از نکات مهم در انتخاب روغن مناسب گیربکس صنعتی، استفاده از انواع واسکازین صنعتی توصیهشده توسط سازنده است؛ روغنی که باتوجه به شرایط کاری و طراحی داخلی همان مدل، عملکرد بهینه گیربکس را تضمین میکند. هنگام خرید گیربکس صنعتی هم باید این موضوع را در نظر گرفت و برای انتخاب روغن مناسب، از مشاوره نمایندگی معتبر همان برند استفاده کرد.
سازگاری با آببندیها و واشرها
روغن گیربکس های صنعتی باید با مواد آببندی مانند واشر و اورینگ سازگار باشد تا از نشتکردن و آسیبرسیدن به سیستم جلوگیری کند. ناسازگاری روغن با این مواد میتواند باعث خرابی زودهنگام و کاهش عملکرد گیربکس شود. روغنهای معدنی و سنتتیک واکنشهای متفاوتی با مواد آببندی دارند که ممکن است منجر به تورم یا سفتشدن آنها منجر شود.
روغنهای عمومی ممکن است به اورینگ آسیب بزنند؛ اما روغن مخصوص گیربکس صنعتی برای این مواد فرمول شده است.
قابلیت فیلتراسیون و جلوگیری از رسوب
روغن مخصوص گیربکس صنعتی باید بهراحتی از فیلتر عبور و از تشکیل رسوب جلوگیری کند. این خاصیت باعث میشود سیستم روانکاری تمیز بماند و عمر مفید فیلترها افزایش یابد. در نهایت عملکرد و دوام قطعات گیربکس را بهبود میبخشد.
در ادامه، انواع واسکازین صنعتی را بر اساس نوع گیربکس، از جمله حلزونی، هلیکال، خورشیدی و سایر مدلها بررسی میکنیم. برای هر نوع گیربکس، روغن مناسب باید با توجه به شرایط کاری و نیازهای فنی انتخاب شود.
آشنایی با علائم و کدهای نصب در جدول روغن گیربکسها
پیش از انتخاب روغن مناسب برای گیربکس صنعتی، لازم است با شیوه نصب و کدگذاری مدلهای مختلف گیربکس آشنا باشید؛ زیرا نحوه نصب میتواند بر مقدار و روش روغنکاری تاثیر بگذارد. در جدولهای حجم روغن گیربکس صنعتی، حروف اختصاری مختلفی بهکار میرود که نشاندهنده نوع نصب هر مدل هستند. آشنایی با این کدها به درک صحیح اطلاعات جدولها و انتخاب دقیقتر نوع روغن کمک میکند:
- N: نصب پایهدار استاندارد (Base Mounted)
- M: نصب شافت مستقیم (Direct Shaft Mounted)
- A-V: نصب موتور فلنجدار (Flanged Motor Mount – PAM)
- FR / FC / FA / F / P: نصب با فلنج یا کوپل مستقیم (Flanged or Direct Coupled Mounts)
این تفاوتها تعیین میکنند که هر گیربکس چه میزان روغن نیاز دارد و فرآیند روغنکاری گیربکس صنعتی چگونه انجام شود. بههمین دلیل، پیش از بررسی جدولهای حجم روغن، شناخت این علائم اهمیت زیادی دارد.
روغن مناسب گیربکس خورشیدی
این نوع گیربکسها در ماشینآلات سنگین بهکار میروند و تحت فشار و دمای بالا عمل میکنند؛ بنابراین، انتخاب روغنی با مقاومت بالا در برابر اکسیداسیون و حرارت برای حفظ عملکرد بهینه و افزایش عمر مفید گیربکس ضروری است. بههمین دلیل، باید از روغن مخصوص گیربکس صنعتی با مقاومت بالا در برابر حرارت و فشار استفاده شود تا عملکرد دستگاه پایدار بماند.
روغنهایی مانند Mobilgear XMP 680 (پایه معدنی) و Mobil Glygoyle 320 (پایه سینتتیک) با تحمل فشار زیاد و پایداری حرارتی بالا، گزینههای مناسبی برای این نوع گیربکسها هستند. تعویض اولیه روغن پس از 100 ساعت و در ادامه هر 1000 ساعت کارکرد توصیه میشود. در ادامه، میزان روغن مورد نیاز برای تیپهای مختلف گیربکس خورشیدی را در قالب جدول، مشاهده میکنید.
بیشتر بخوانید: معرفی انواع نوار نقاله و کاربردهای رایج آنها در صنایع مختلف در بلاگ بانامیک سنتر
جدول حجم روغن گیربکس خورشیدی
در جدول زیر، حجم تقریبی روغن موردنیاز برای انواع تیپهای گیربکس خورشیدی (بر حسب لیتر) آمده است. مقادیر جدول بر پایه دستورالعمل روغن کاری گیربکس شرکت سازنده محاسبه شدهاند.
| تیپ گیربکس | M1 | M2 | M3 | M4 | M5 | M6 |
| R07 | 0.12 | 0.2 | 0.2 | 0.2 | 0.2 | 0.2 |
| R17 | 0.25 | 0.55 | 0.35 | 0.55 | 0.35 | 0.4 |
| R27 | 0.25/0.40 | 0.7 | 0.5 | 0.7 | 0.5 | 0.5 |
| R37 | 0.30/0.95 | 0.85 | 0.95 | 1.05 | 0.75 | 0.95 |
| R47 | 0.70/1.50 | 1.6 | 1.5 | 1.65 | 1.5 | 1.5 |
| R57 | 0.80/1.70 | 1.9 | 1.7 | 2.1 | 1.7 | 1.7 |
| R67 | 1.10/2.30 | 2.60/3.50 | 2.8 | 3.2 | 1.8 | 2 |
| R77 | 1.20/3.00 | 3.80/4.10 | 3.6 | 4.1 | 2.5 | 3.4 |
| R87 | 2.30/6.00 | 6.70/8.20 | 7.2 | 7.7 | 6.3 | 6.5 |
| R97 | 4.60/9.80 | 11.70/14.00 | 11.7 | 13.4 | 11.3 | 11.7 |
| R107 | 6.00/13.70 | 16.3 | 16.9 | 19.2 | 13.2 | 15.9 |
| R137 | 10.00/25.00 | 28 | 29.5 | 31.5 | 25 | 25 |
| R147 | 15.40/40.00 | 46.5 | 48 | 52 | 39.5 | 41 |
| R167 | 27.00/70.00 | 82 | 78 | 88 | 66 | 69 |
روغن مناسب گیربکس حلزونی
گیربکسهای حلزونی بهدلیل ساختار خاص خود، به روغنهایی با ویسکوزیته بالا نیاز دارند تا تماس مداوم میان چرخدندهها را بهخوبی پوشش دهند. در این گیربکسها اکثرا از روغنهایی با گرید 220 یا 320 استفاده میشود. این روغنها با ویسکوزیته و فرمولاسیون مناسب، با ایجاد یک لایه پایدار روانکاری، از سایش، داغشدن و کاهش بازدهی در گیربکس حلزونی جلوگیری میکنند.
روغنهایی مانند Shell Tivela S320 و Mobil Glygoyle 30 باتوجه به ویسکوزیته بالا و خواص ضدسایش و حرارتی، گزینهای مناسب برای روانکاری موثر گیربکسهای حلزونی است. اگر در کنار انتخاب روغن، قصد بررسی هزینهها را دارید، پیشنهاد میکنیم قیمت گیربکس حلزونی دست دوم را هم مدنظر داشته باشید. بسته به نوع بدنه گیربکس، حجم روغن در مدلهای گرد و مکعبی متفاوت است. در جدولهای زیر مقادیر مربوط به هر نوع آورده شده است.
جدول حجم روغن گیربکس حلزونی گرد (VF/MVF)
| مدل گیربکس | N | A-V | PAM | FR-FC |
| VFV30 | 0.045 | – | – | – |
| VFV44 | 0.075 | – | – | – |
| VFV49 | 0.12 | – | – | – |
| VFV53 | 0.32 | – | – | – |
| VFV63 | 0.5 | – | – | – |
| VFV67 | 0.87 | – | – | – |
| VFV86 | – | – | – | |
| VFV110 | 1.7 | 2.8 | PAM2.4 | 2.4 |
| VFV130 | 3.3 | 3.9 | PAM3 | 3 |
| VFV150 | 3 | 2.5 | PAM3 | 4.3 |
| VFV185 | 5 | 9.6 | PAM4.8 | 7.8 |
| VFV210 | 7.5 | 15 | PAM11 | 11 |
| VFV250 | 10.5 | 28.4 | PAM22.6 | 22.6 |
جدول حجم روغن گیربکس مکعبی
| سایز گیربکس | B3 | B8 | B6-B7 | V5 |
| 25 | 0.02 | 2.2 | 2.5 | 3 |
| 30 | 0.04 | 3.3 | 3.5 | 4.5 |
| 40 | 0.08 | 5.1 | 5.4 | 7 |
| 50 | 0.15 | |||
| 63 | 0.3 | |||
| 75 | 0.55 | |||
| 90 | 1 | |||
| 105 | 1.6 | |||
| 110 | 3 | |||
| 130 | 4.5 | |||
| 150 | 7 |
روغن مناسب گیربکس هلیکال
گیربکسهای هلیکال بهدلیل ساختار دندههای مارپیچی و تماس مداوم سطوح، نیاز به روانکاری مؤثر و دفع حرارت مناسب دارند. برای حفظ عملکرد و افزایش عمر مفید این گیربکسها، روغن با ویسکوزیته مناسب و خواص حرارتی بالا انتخاب کنید. بستهبه نوع کاربری، روغنهایی با گرید ویسکوزیته ISO VG 220، مانند Mobil SHC 630 و Shell Omala S2 G 220، گزینههای مناسبی برای گیربکسهای هلیکال محسوب میشوند.
میزان روغن موردنیاز در گیربکسهای هلیکال براساس طراحی داخلی متفاوت خواهد بود. در جدولهای زیر، حجم تقریبی روغن برای مدلهای مختلف این گیربکسها نمایش داده شده است:
جدول حجم روغن گیربکس هلیکال شافت مستقیم طرح VEM
| تیپ گیربکس | ZG0 | ZG1 | ZG2 | ZG3 | ZG4 |
| G110 | 0.33 | 0.5 | 0.65 | 1.25 | 3.3 |
| G120 | 0.68 | 1.15 | 1.65 | 3.5 | 8 |
| G130 | 0.36 | 0.55 | 1.05 | 2 | 3.7 |
| G140 | 0.55 | 0.75 | 1.45 | 2.8 | 5 |
| G150 | 0.28 | 0.32 | 0.38 | 0.7 | 2.5 |
| G160 | 0.28 | 0.32 | 0.38 | 0.7 | 2.5 |
| G310 | 0.22 | 0.26 | 0.65 | 1.1 | 2.9 |
| G320 | 0.6 | 0.95 | 1.8 | 3.3 | 7.5 |
| G330 | 0.36 | 0.51 | 1.05 | 2 | 3.5 |
| G340 | 0.47 | 0.7 | 1.5 | 2.55 | 5 |
| G350 | 0.22 | 0.24 | 0.5 | 0.6 | 2.35 |
| G360 | 0.22 | 0.24 | 0.5 | 0.6 | 2.35 |
جدول حجم روغن گیربکس هلیکال شافت مستقیم طرح SEW
| تیپ گیربکس | M1 | M2 | M3 | M4 | M5 |
| R07 | 0.12 | 0.2 | 0.2 | 0.2 | 0.2 |
| R17 | 0.25 | 0.55 | 0.35 | 0.55 | 0.35 |
| R27 | 0.25/0.40 | 0.7 | 0.5 | 0.7 | 0.5 |
| R37 | 0.30/0.95 | 0.85 | 0.95 | 1.05 | 0.75 |
| R47 | 0.70/1.50 | 1.6 | 1.5 | 1.65 | 1.5 |
| R57 | 0.80/1.70 | 1.9 | 1.7 | 2.1 | 1.7 |
| R67 | 1.10/2.30 | 2.60/3.50 | 2.8 | 3.2 | 1.8 |
| R77 | 1.20/3.00 | 3.80/4.10 | 3.6 | 4.1 | 2.5 |
| R87 | 2.30/6.0 | 6.7/8.2 | 7.2 | 7.7 | 6.3 |
| R97 | 4.60/9.8 | 11.7/14.0 | 11.7 | 13.4 | 11.3 |
| R107 | 6.0/13.7 | 16.3 | 16.9 | 19.2 | 13.2 |
| R137 | 10.0/25.0 | 28 | 29.5 | 31.5 | 25 |
| R147 | 15.4/40.0 | 46.5 | 48 | 52 | 39.5 |
| R167 | 27.0/70.0 | 82 | 78 | 88 | 66 |
جدول حجم روغن گیربکس هلیکال آویز (سری F)
| تیپ گیربکس | M1 | M2 | M3 | M4 | M5 | M6 |
| F27 | 0.6 | 0.8 | 0.65 | 0.7 | 0.6 | 0.6 |
| F37 | 0.95 | 1.25 | 0.7 | 1.25 | 1 | 1.1 |
| F47 | 1.5 | 1.8 | 1.1 | 1.9 | 1.5 | 1.7 |
| F57 | 2.6 | 3.5 | 2.1 | 3.5 | 2.8 | 2.9 |
| F67 | 2.7 | 3.8 | 1.9 | 3.8 | 2.9 | 3.2 |
| F77 | 5.9 | 7.3 | 4.3 | 8 | 6 | 6.3 |
| F87 | 10.8 | 13 | 7.7 | 13.8 | 10.8 | 11 |
| F97 | 18.5 | 22.5 | 12.6 | 25.2 | 18.5 | 20 |
| F107 | 24.5 | 32 | 19.5 | 37.5 | 27 | 27 |
| F127 | 40.5 | 54.5 | 34 | 61 | 46.3 | 47 |
| F157 | 69 | 104 | 63 | 105 | 86 | 78 |
جدول حجم روغن گیربکس بول هلیکال (Bevel Helical) سری K
| تیپ | M1 | M2 | M3 | M4 | M5 | M6 |
| K37 | 0.5 | 1 | 1 | 1.25 | 0.95 | 0.95 |
| K47 | 0.8 | 1.3 | 1.5 | 2 | 1.6 | 1.6 |
| K57 | 1.2 | 2.3 | 2.5 | 2.8 | 2.6 | 2.4 |
| K67 | 1.1 | 2.4 | 2.6 | 3.45 | 2.6 | 2.6 |
| K77 | 2.2 | 4.1 | 4.4 | 5.8 | 4.2 | 4.4 |
| K87 | 3.7 | 8 | 8.7 | 10.9 | 8 | 8 |
| K97 | 7 | 14 | 15.7 | 20 | 15.7 | 15.5 |
| K107 | 10 | 21 | 25.5 | 33.5 | 24 | 24 |
| K127 | 21 | 41.5 | 44 | 54 | 40 | 41 |
| K157 | 31 | 62 | 65 | 90 | 58 | 62 |
| K167 | 33 | 95 | 105 | 123 | 85 | 84 |
| K187 | 53 | 152 | 167 | 200 | 143 | 143 |
روغن گیربکس بالابر
روغن مخصوص گیربکس صنعتی بالابر که به آن روغن دنده میگویند، با روانکاوی تمام بخشهای داخلی گیربکس (مانند چرخدندهها) موجب کاهش اصطکاک و خنکشدن آن میشود. روغن مناسب برای گیربکس صنعتی بالابر باید دارای گرید 150 تا 220 باشد و نوع آن هم باید باتوجه به شرایط اقلیمی و کارکرد دستگاه انتخاب شود.
زمان تعویض روغن گیربکس بالابر اهمیت زیادی دارد و تاثیر مستقیم بر عملکرد و طول عمر آن میگذارد؛ از اینرو پیشنهاد میشود تا هر 500 تا 1000 ساعت کارکرد اولیه گیربکس، روغن آن را تعویض و با روغن جدید پر کنید. روغن گیربکس بالابر باید در فواصل زمانی مناسب بررسی و تعویض شود تا گیربکس سالم بماند. در جدول زیر مقدار روغن موردنیاز برای گیربکسهای بالابر در سایزهای مختلف (بر حسب لیتر) آمده است.
مقدار روغن گیربکس بالابر در سایزهای مختلف:
| سایز گیربکس بالابر | مقدار روغن بر حسب لیتر |
| 63 | 0.32 |
| 72 | 0.5 |
| 86 | 0.87 |
| 110 | 1.5 |
| 130 | 2.3 |
| 150 | 3 |
نوع نصب گیربکسها
در جدولهای حجم روغن گیربکس صنعتی، نوع نصب گیربکسها با حروف اختصاری مشخص شده است که در ادامه، معنای هرکدام آمده است:
- N: نصب پایهدار استاندارد (Base Mounted)
- M: نصب شافت مستقیم (Direct Shaft Mounted)
- A-V: نصب موتور فلنجدار (Flanged Motor Mount – PAM)
- FR/ FC/ FA/ F/ P: نصب با فلنج یا کوپل مستقیم (Flanged or Direct Coupled Mounts)
اجزای تشکیلدهنده روغن گیربکس
روغن گیربکس از سه جزء اصلی پایه روغن، افزودنیها و مواد پایدارکننده، تشکیل شده است. استفاده از روغن مخصوص گیربکس صنعتی با ویسکوزیته و افزودنیهای مناسب، باعث افزایش عمر و کارایی دستگاه میشود. پایه روغن میتواند معدنی، نیمهسینتتیک یا سینتتیک باشد و نقش اصلی آن انتقال حرارت، روانکاری و کاهش اصطکاک است.
برای افزایش کارایی انواع واسکازین صنعتی در شرایط کاری سخت، انواع مختلفی از افزودنیها به روغن پایه اضافه میشوند. این افزودنیها شامل موادی مانند ضدسایش، ضدکف، ضدخوردگی، بازدارنده اکسیداسیون و بهبوددهندههای شاخص گرانروی هستند که به بهبود عملکرد روغن و افزایش دوام آن کمک میکنند. ترکیب دقیق این اجزا باعث روانکاری مؤثر، کاهش سایش و افزایش عمر سیستم انتقال قدرت میشود.
در بلاگ بانامیک سنتر با گیربکس های دستگاه تراش بیشتر آشنا شوید.
بررسی انواع واسکازین صنعتی
در انتخاب انواع واسکازین صنعتی، شناخت تفاوت عملکرد و ترکیب هر نوع اهمیت زیادی دارد. هر گیربکس بسته به فشار کاری، سرعت چرخدندهها و دمای محیط، به روانکنندهای با خواص متفاوت نیاز دارد. برخی واسکازینها برای شرایط سبک و سرعت بالا طراحی شدهاند و برخی دیگر مخصوص بارهای سنگین و حرارت زیاد هستند.
در ادامه، ویژگی و کاربرد انواع واسکازینهای صنعتی را بررسی میکنیم تا بتوانید گزینهای متناسب با نوع گیربکس خود انتخاب کنید.
روان کنندههای دنده R&O
یکی از انواع واسکازین صنعتی، روانکنندههای R&O هستند که در آنها هیچ نوع مواد افزودنی ضدخراشی بهکار نرفته است و برای استفاده در چرخدندههایی با بار کم، سرعت بالا و بارگذاری یکنواخت طراحی شدهاند. این نوع روغنها باعث پایداری شیمیایی، جلوگیری از خوردگی و سرکوب کف گیربکسهای صنعتی میشوند.
روانکنندههای دنده ضدخش (فشار شدید)
نوع دیگری از روغن گیربکس صنعتی وجود دارد که به آن روانکننده دنده ضدخش میگویند. این روغنها برخلاف مدل قبلی، دارای بعضی افزودنیهای خاص مانند گوگرد فسفر هستند که باعث افزایش استحکام و توانایی حمل بار گیربکس میشوند. گوگرد فسفر یک نوع ترکیب شیمیایی فعال است که برای جلوگیری از سایش چسب در شرایط روانکاری مرزی، جنس سطوح ماشین را تغییر میدهد.
روانکننده دنده ضدخش یا واسکازین فشار شدید علاوهبر گوگرد فسفر، دارای افزودنیهای دیگری همچون دیآلکیل دیتیوفسفات روی (ZDDP) و ضدسایش سولفور فسفر است که قابلیت فعالشدن در دمای پایین را ندارند و تا زمانی که دما به بالاترین حد ممکن نرسد، فعال نمیشوند.
روانکنندههای دنده مرکب
نوع سوم روغن مخصوص گیربکس صنعتی هم روانکنندههای دنده مرکب یا روغن سلیندر نام دارند. این نوع روغنها را با اسید چرب مصنوعی مخلوط میکنند تا اثر روانکنندگی بیشتری بهدست بیاورد. اغلب هم آنها را در چرخدندههای گیربکسهای حلزونی بهکار میبرند.
معرفی بهترین برندهای ایرانی و خارجی روغن گیربکس صنعتی
بعد از انتخاب مورد مناسب از میان انواع واسکازین صنعتی، نوبت به انتخاب برند میرسد. انتخاب برند معتبر برای روغن مناسب گیربکس صنعتی در عملکرد و طول عمر دستگاه تاثیر زیادی دارد. برندهای زیر از شناختهشدهترین تولیدکنندگان داخلی هستند:
- بهران بردبار
- پارس
- ایرانول
در کنار برندهای داخلی، موارد زیر هم بهعنوان بهترین برندهای خارجی شناخته میشوند:
- Shell
- Mobil
- Castrol
- Total
- Gulf
- IP
در داخل هر گیربکس چه میزان روغن باید بریزیم؟
مقدار روغن هر گیربکس باتوجه به نوع آن مشخص میشود. بهطور کلی مقدار روغن مناسب برای گیربکس صنعتی باید طوری باشد که تمام سطوح چرخدندهها و بلبرینگها را بپوشاند. در بعضی گیربکسهای پرسرعت که با نسبت یک به یک میچرخند، روغن باید با قطعهای مخصوص به تمام بخشها پاشیده شود تا قطعه دچار مشکل نشود. همچنین در گیربکسهای خورشیدی، روغن همیشه باید پر باشد؛ از اینرو لازم است مخزنی مخصوص برای ذخیره روغن درون آنها بهکار رود.
بهترین زمان تعویض روغن گیربکس صنعتی
بهترین زمان تعویض روغن گیربکس صنعتی به نو یا دست دومبودن آنها بستگی دارد. در گیربکسهایی که کاملا نو و جدید هستند، باید هر 150 الی 200 ساعت یکبار روغن تعویض شود؛ اما اگر گیربکس جدید نباشد و قبلا از آن استفاده شده باشد، روغن آن را باید 1.5 الی 2 ماه یکبار تعویض کنید.
از جمله مهمترین عواملی که بر زمان تعویض روغن گیربکس صنعتی تاثیر میگذارند، میتوان به دمای محیط و میزان فشار وارده به گیربکس اشاره کرد. بهطور کلی همیشه گیربکسهایی که در محیط مرطوب و شرجی هستند، به تعویض روغن سریعتری نسبت به گیربکسهای دیگر نیاز دارند.
نکات مهم روغنکاری و تعویض روغن گیربکسها
در فرآیند نگهداری گیربکس، توجه به زمانبندی و روش صحیح روغنکاری اهمیت زیادی دارد. بیدقتی در این مرحله میتواند باعث سایش چرخدندهها، نشت روغن و افزایش دمای کارکرد شود. آشنایی با نحوه روغن کاری گیربکس صنعتی و انجام صحیح آن و تعویض منظم روغن، عملکرد دستگاه را پایدار نگه میدارد و از خرابی زودهنگام جلوگیری میکند. برای انجام درست این کار، نکات زیر را در نظر بگیرید:
- پیش از هر اقدامی، سطح روغن را بررسی کنید و در صورت کمبود، مقدار لازم را بیفزایید.
- روغن اولیه را پس از حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ ساعت کار تعویض کنید.
- پس از دوره اولیه، سطح و کیفیت روغن را هر ۴۰۰۰ ساعت یکبار کنترل و در صورت نیاز تعویض کنید.
- اگر گیربکس در محیط مرطوب یا غیرفعال قرار میگیرد، سطح روغن را به حد بالایی برسانید تا قطعات زنگ نزنند.
- هنگام تعویض، عواملی مانند حرارت تولیدی، شرایط محیطی، میزان کارکرد و بار وارده را حتما بررسی کنید.
رعایت این نکات در کنار استفاده از روغن مخصوص گیربکس صنعتی مناسب، بهترین راه برای افزایش طول عمر و حفظ بازده عملکرد گیربکس است.
نحوه روغن کاری گیربکس صنعتی
پیش از روغنکاری، نوع گیربکس و وضعیت نصب آن را مشخص کنید. سطح روغن باید در حالت توقف دستگاه بررسی و طبق مقدار تعیینشده پر شود. برای پرکردن از پمپ یا قیف تمیز استفاده کنید تا آلودگی وارد نشود. پس از چند دقیقه کارکرد، سطح روغن را دوباره کنترل کنید. با بررسی دورهای و تعویض بهموقع، از خرابی و کاهش راندمان جلوگیری میشود.
در دورههای منظم (حدود هر ۴۰۰۰ ساعت کارکرد)، کیفیت و رنگ روغن را بررسی و در صورت تیرهشدن یا بوی سوختگی، آن را تعویض کنید. اجرای درست نحوه روغن کاری گیربکس، عمر مفید و عملکرد دستگاه را بهطور چشمگیری افزایش میدهد.
نحوه جلوگیری از سوختن روغن گیربکس
سوختن روغن گیربکس صنعتی معمولا بهدلیل انتخاب نادرست روغن، فشار زیاد یا دمای بالای سیستم رخ میدهد. زمانی که روغن نتواند حرارت را بهخوبی منتقل کند یا لایه روانکننده از بین برود، اصطکاک افزایش مییابد و ترکیبات روغن تجزیه میشوند. نتیجه، تغییر رنگ روغن، بوی سوختگی و کاهش شدید عملکرد روانکاری است؛ اتفاقی که در نهایت، به فرسایش چرخدندهها و یاتاقانها منجر میشود. برای جلوگیری از این مشکل به چند نکته توجه کنید:
- از روغن مناسب برای گیربکس صنعتی استفاده کنید تا در برابر فشار و حرارت مقاوم باشد.
- سطح روغن را بهاندازه مجاز نگه دارید؛ کم یا زیادبودن هر دو مضر است.
- سیستم خنککاری را مرتب بررسی کنید تا دما کنترل شود.
- از کارکرد طولانی گیربکس در بار یا دمای بالا خودداری کنید.
رعایت این نکات و اجرای صحیح نحوه روغن کاری گیربکس، از سوختن روغن و آسیبرسیدن به قطعات جلوگیری میکند و عمر مفید دستگاه را افزایش میدهد.
روغن مناسب، عملکرد بهتر و هزینه کمتر
انتخاب روغن مناسب برای گیربکس صنعتی نهتنها یک ضرورت فنی، بلکه یک راهکار اقتصادی برای افزایش بهرهوری و کاهش هزینههای تعمیر و نگهداری است. باتوجه به نوع گیربکس، شرایط کاری و توصیههای سازنده، استفاده از روغن با ویسکوزیته، پایه و افزودنیهای مناسب، هم عملکرد دستگاه را بالا میبرد و هم از خرجهای اضافی جلوگیری میکند.
برای دریافت مشاوره در مورد انتخاب و خرید بهترین روغن برای گیربکس صنعتی، میتوانید با کارشناسان ما در بانامیک سنتر در ارتباط باشید.
سؤالات متداول
۱. چگونه روغن مناسب برای گیربکس صنعتی انتخاب کنیم؟
برای انتخاب روغن مناسب باید ویسکوزیته، نوع پایه روغن (معدنی یا سینتتیک)، مقاومت در برابر حرارت و فشار، سازگاری با قطعات، توصیه سازنده و شرایط کاری گیربکس را مدنظر قرار داد.
۲. تفاوت روغنهای معدنی و سینتتیک در گیربکس صنعتی چیست؟
روغنهای سینتتیک در دماهای بالا و شرایط سختتر عملکرد بهتر و دوام بیشتری دارند؛ اما روغنهای معدنی معمولا ارزانتر و برای شرایط سبکتر مناسب هستند.
۳. چرا استفاده از روغن توصیهشده توسط سازنده مهم است؟
چون این روغنها بر اساس مشخصات فنی و شرایط کاری گیربکس انتخاب شدهاند و باعث بهبود عملکرد و افزایش عمر مفید قطعات میشوند.
۴. چگونه روغن گیربکس دستگاه تراش انتخاب کنیم؟
ویسکوزیته متناسب با شرایط کاری، نوع پایه روغن (معدنی یا سینتتیک)، مقاومت در برابر حرارت و فشار، سازگاری با قطعات داخلی و توصیههای سازنده دستگاه را در نظر بگیرید.
