۷ علت داغ شدن گیربکس صنعتی و راهکارهای جلوگیری
در این مقاله می خوانید
آیا متوجه افزایش دمای گیربکس صنعتی خود شده‌اید و نگران عملکرد آن هستید؟ داغ‌شدن بیش از حد گیربکس می‌تواند عملکرد تجهیزات را مختل کند و باعث استهلاک سریع قطعات و حتی منجر به خرابی‌های پرهزینه شود. این مشکل به دلایل مختلفی ازجمله بارگذاری غیرمجاز، روان‌کاری نامناسب، فرسودگی قطعات یا تهویه نامناسب رخ می‌دهد.
شناسایی علت داغ شدن گیربکس صنعتی، اولین گام برای جلوگیری از این مشکل و افزایش عمر مفید دستگاه است. در این مقاله، مهم‌ترین دلایل افزایش دمای گیربکس‌های صنعتی را بررسی می‌کنیم و راهکارهای موثری برای کاهش حرارت و بهینه‌سازی عملکرد آن ارائه می‌دهیم.
مهم‌ترین علت داغ شدن گیربکس صنعتی
داغ شدن گیربکس صنعتی می‌تواند به دلایل مختلفی مانند اصطکاک زیاد، عدم روان‌کاری مناسب، اعمال بار زیاد یا فرسودگی قطعات داخلی رخ دهد. شناسایی علت این مشکل، اولین گام برای جلوگیری از خرابی تجهیزات و کاهش هزینه‌های تعمیر است. در ادامه، مهم‌ترین علت حرارت بال گیربکس صنعتی و روش‌های جلوگیری از آن را بررسی می‌کنیم.
اعمال بار زیاد و غیرمتعارف
هر گیربکس برای تحمل محدوده مشخصی از گشتاور و سرعت طراحی شده است. زمانی که بار اعمال‌شده فراتر از ظرفیت طراحی‌شده باشد، تنش‌های مکانیکی و حرارتی افزایش می‌یابد. این افزایش تنش منجر به اصطکاک بیشتر بین اجزا و در نتیجه تولید حرارت اضافی خواهد شد.
همچنین، نوسانات شدید در بار یا استارت و توقف‌های مکرر، شوک‌های مکانیکی ایجاد می‌کند و دمای گیربکس را بالا می‌برد. برای جلوگیری از این مشکل، ضروری است گیربکس متناسب با نیازهای عملیاتی انتخاب و از اعمال بارهای غیرمجاز پرهیز شود.
روغن‌کاری نادرست
علت داغ شدن گیربکس صنعتی در بسیاری از موارد به استفاده از روغن‌های نامناسب یا بی‌کیفیت برمی‌گردد. روغن‌هایی که توانایی کافی برای کاهش اصطکاک و انتقال حرارت ندارند، باعث افزایش اصطکاک بین اجزای داخلی گیربکس می‌شوند و دمای آن را بالا می‌برند.
همچنین، تعویض‌نکردن به‌موقع روغن باعث تجمع آلودگی‌ها و کاهش کارایی روان‌کاری می‌شود که در نهایت دمای گیربکس را افزایش می‌دهد. توصیه می‌شود از روغن‌های باکیفیت و متناسب با مشخصات فنی گیربکس استفاده و برنامه منظم تعویض روغن را رعایت کنید.
آلودگی روغن
ورود ذرات خارجی مانند گردوغبار، آب یا ذرات فلزی به روغن، خواص روان‌کاری آن را کاهش می‌دهد و اصطکاک بین اجزای داخلی گیربکس را افزایش می‌دهد. این افزایش اصطکاک باعث تولید حرارت بیشتر و داغ‌شدن گیربکس می‌شود. همچنین، آلودگی روغن منجر به خرابی یاتاقان‌ها و چرخ‌دنده‌ها می‌شود که عاملی برای افزایش دما در انواع گیربکس‌ها مثل گیربکس sew است.
دمای محیطی بالا و عدم تهویه مناسب
علت داغ شدن گیربکس صنعتی همیشه به مشکلات داخلی محدود نمی‌شود؛ دمای بالای محیط هم یکی از عوامل پنهانی اما تاثیرگذار در افزایش حرارت گیربکس است. زمانی که گیربکس در محیط‌های گرم با تهویه نامناسب یا در معرض تابش مستقیم آفتاب کار کند، انتقال حرارت از سیستم به محیط دشوار می‌شود و دمای آن به شکل غیرطبیعی افزایش می‌یابد.
استفاده از خنک‌کننده‌های مناسب و بهینه‌سازی جریان هوای اطراف گیربکس، از این مشکل جلوگیری می‌کند.
فرسودگی قطعات داخلی
دیگر علت داغ شدن گیربکس صنعتی، فرسودگی قطعات داخلی گیربکس است که به مرور زمان باعث افزایش اصطکاک، کاهش کارایی روان‌کاری و در نهایت تولید حرارت اضافی می‌شود. ساییدگی چرخ‌دنده‌ها، یاتاقان‌ها و دیگر اجزا علاوه‌بر افزایش دما، می‌تواند سبب کاهش راندمان و حتی خرابی کامل سیستم شود. پایش منظم وضعیت قطعات، روان‌کاری مناسب و انجام تعمیرات پیشگیرانه نقش مهمی در کاهش این فرسایش و جلوگیری از داغ‌شدن بیش از حد گیربکس دارد.
اکسیداسیون روغن
علت داغ شدن گیربکس صنعتی در برخی موارد به پدیده اکسیداسیون روغن مرتبط است. این فرآیند در اثر دمای بالا و تماس طولانی‌مدت با اکسیژن رخ می‌دهد و باعث غلیظ‌شدن روغن، کاهش روان‌کاری و ایجاد لجن در گیربکس می‌شود. این مشکل اصطکاک را افزایش می‌دهد و سبب داغ‌شدن بیش از حد گیربکس می‌شود. استفاده از روغن‌های مقاوم به اکسیداسیون و تعویض منظم آن، بهترین راهکارهای پیشگیری هستند.
آسیب‌دیدن سیل‌ها یا واشرها
آسیب‌دیدن سیل‌ها (seals) و واشرها باعث نشتی روغن و کاهش سطح روان‌کاری در گیربکس می‌شود که این امر هم اصطکاک بین قطعات داخلی را افزایش می‌دهد و دمای گیربکس را به‌طور قابل‌توجهی بالا می‌برد. این مشکل معمولا به‌دلیل فشار بیش از حد، کهنگی مواد و تماس با روغن‌های ناسازگار رخ می‌دهد. بررسی منظم وضعیت سیل‌ها و استفاده از متریال مقاوم در برابر حرارت و فشار، از خرابی زودرس آن‌ها جلوگیری می‌کند.
بازه دمایی مناسب گیربکس صنعتی
دمای مناسب برای گیربکس‌های صنعتی و گیربکس قورباغه‌ای معمولا در محدوده‌ای بین ۸۰ تا ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد قرار دارد. البته این بازه بسته به نوع گیربکس، روغن استفاده‌شده در آن و شرایط کاری می‌تواند کمی متفاوت باشد. دمای گیربکس‌هایی که در شرایط کاری سخت و با بار سنگین کار می‌کنند، نباید از ۱۱۰ درجه سانتی‌گراد تجاوز کند. دمای بالاتر از این حد باعث آسیب جدی به قطعات داخلی گیربکس می‌شود و عمر مفید آن را کاهش می‌دهد.
علائم رایج داغ‌شدن گیربکس
با اطلاع از علت داغ شدن گیربکس صنعتی و بررسی‌کردن منظم و به‌موقع آن، می‌توان از افزایش دما و خرابی جلوگیری کرد. اگر علائم زیر را مشاهده کردید، بهتر است سریعا اقدامات لازم را انجام دهید:
- خروج دود از سوپاپ‌ها، شافت‌ها یا سیل‌ها
- تغییر رنگ بدنه، سوختگی رنگ یا مشاهده تغییر رنگ در سطوح بدون پوشش
- تبخیر سریع آب هنگام اسپری روی شفت‌ها یا بدنه، همراه با صدای جوشیدن
- تغییر شکل یا ذوب‌شدن پلاگ‌های حمل و اجزای پلاستیکی
- تیره‌شدن روغن یا کاهش سطح روغن در شیشه دید یا هنگام بررسی با میله غوطه‌ور
- کف‌کردن روغن در شیشه دید یا وجود قطرات آب و لجن در فیلتر (نشان‌دهنده خرابی کولر روغن)
- وجود ذرات فلزی در فیلترها یا پلاگ‌های مغناطیسی (نشان‌دهنده خرابی بلبرینگ یا دنده‌ها)
چه راهکارهایی برای جلوگیری از داغ شدن گیربکس صنعتی وجود دارد؟
با رعایت نکات زیر و انجام اقدامات پیشگیرانه، می‌توان از افزایش دمای گیربکس و آسیب‌های ناشی از آن جلوگیری کرد:
- استفاده از روغن با ویسکوزیته مناسب
- کنترل دمای محیط به شکل مدام و مرتب
- استفاده از خنک‌کننده‌ها (Coolers) و تهویه مناسب
- نظارت منظم بر سطح و کیفیت روغن
- تعویض به‌موقع روغن و فیلترها
- استفاده از روغن‌های مقاوم به اکسیداسیون
- حفظ دمای مطلوب گیربکس با بهینه‌سازی شرایط کاری
- استفاده از واشرها و سیل‌های مقاوم به حرارت و فشار
- کنترل بار و کاهش بار غیرمتعارف
- اجتناب از آلودگی روغن و استفاده از سیستم‌های فیلتراسیون مناسب
- انجام تعمیرات پیشگیرانه و بررسی وضعیت قطعات داخلی گیربکس
- پایش و کنترل فرسودگی قطعات داخلی (چرخ‌دنده‌ها، یاتاقان‌ها و …)
- استفاده از گیربکس‌های با طراحی مناسب برای شرایط خاص
- کنترل و محدودکردن دما با استفاده از سنسورها و هشدارهای دما در گیربکس
- استفاده از سیستم‌های روغن‌کاری بهبودیافته (روغن‌کاری تحت فشار یا دائم)
- نصب گیربکس در مکان‌هایی با تهویه مناسب
- پایش وضعیت و بررسی دوره‌ای سیستم‌ها توسط تکنسین‌های متخصص
موتور گیربکس از اجزای مهمی است که باید به شکل دوره‌ای بررسی شود تا از مشکلات بعدی جلوگیری به عمل آید. پیشنهاد می‌کنیم با مطالعه مقاله نکات مهم در تعمیر و نگهداری موتور گیربکس صنعتی، با آگاهی بیشتری این کار را انجام دهید.
داغ‌شدن گیربکس صنعتی، مشکلی غیرقابل‌حل یا قابل پیشگیری؟
داغ‌شدن گیربکس صنعتی پیامدهای جدی برای عملکرد و طول عمر آن در پی خواهد داشت؛ اما نکته مثبت این است که با اطلاع از علت داغ شدن بال گیربکس صنعتی، این مشکل کاملا قابل پیشگیری است. باتوجه به عوامل متعددی مانند بار زیاد، روغن‌کاری نادرست، آلودگی روغن و فرسودگی قطعات، شناخت دقیق این عوامل و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه از داغ‌شدن گیربکس جلوگیری می‌کند.
انتخاب روغن باکیفیت، حفظ دمای بهینه، استفاده از سیستم‌های خنک‌کننده مناسب و نظارت مستمر بر وضعیت قطعات داخلی، از مهم‌ترین اقداماتی هستند که عملکرد گیربکس را بهبود بخشیده و عمر مفید آن را افزایش می‌دهند. برای کسب اطلاعات کافی در مورد نحوه نگهداری انواع گیربکس صنعتی، آشنایی با نکات کاربردی و مفید و خرید گیربکس‌های صنعتی، نامیک سنتر همراه شماست.
سوالات متداول
چرا گیربکس صنعتی من داغ می‌شود؟
داغ‌شدن گیربکس ممکن است به‌دلیل بار زیاد، روغن‌کاری نادرست، آلودگی روغن یا دمای محیطی بالا رخ دهد.
چه دمایی برای گیربکس صنعتی مناسب است؟
دمای مناسب برای گیربکس‌های صنعتی بین ۸۰ تا ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد است و نباید از ۱۱۰ درجه بیشتر شود.
چگونه می‌توان از داغ‌شدن گیربکس جلوگیری کرد؟
استفاده از روغن مناسب، تهویه مناسب، تعویض به‌موقع روغن و فیلترها و نظارت بر دمای گیربکس از روش‌های جلوگیری از داغ شدن گیربکس صنعتی هستند.
